Đạo đức luôn đóng vai trò quan trọng trong mọi thời đại. Nó được xem là gốc, nền tảng của người cán bộ; là sức mạnh của người cách mạng trong sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay – thời kỳ mở cửa hội nhập, quan hệ quốc tế – đạo đức cần phải được trau dồi, rèn luyện, góp phần hoàn thiện bản thân. Bàn về đạo đức của cán bộ, đảng viên thiết nghĩ cần tập trung làm rõ một số nội dung sau:
- Giáo dục chính trị tư tưởng, mục tiêu, lý tưởng cách mạng
Trước tình hình chính trị, kinh tế và xã hội có nhiều biến động đã tác động trực tiếp đến tâm tư nguyện vọng của cán bộ, đảng viên. Bởi vậy, công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên được các cấp ủy Đảng đặc biệt quan tâm. Thường xuyên tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, quán triệt cán bộ rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, phát huy tinh thần xung kích, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao. Phát động và thực hiện sâu rộng cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” theo chủ đề hàng năm nhằm giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên. Chỉ đạo cấp uỷ các chi bộ quán triết đầy đủ các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, đặc biệt là quán triệt học tập các nghị quyết hội nghị, nghị quyết ban chấp hành trung ương các khóa đến từng cán bộ, công chức, viên chức. Tổ chức tốt hoạt động tuyên truyền về chính sách của đảng, pháp luật của nhà nước; tuyên truyền các gương “người tốt việc tốt” trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; các hoạt động của cán bộ nhằm nâng cao nhận thức chính trị cho cán bộ công chức, viên chức.
Thực hiện các chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh đối với cán bộ, đảng viên; nhất là quán triệt những nội dung của chủ nghĩa yêu nước trong giai đoạn mới; phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới đất nước, công nghiệp hoá, hiện đại hóa. Đó là mục tiêu lý tưởng của Đảng ta mà mỗi cán bộ, đảng viên phải học tập và thấm nhuần, hình thành và nâng cao thế giới quan của người cán bộ cách mạng. Tổ chức học tập một cách nghiêm túc có hệ thống chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, chủ nghĩa yêu nước và truyền thống cách mạng của dân tộc, của Đảng.
Nội dung về giáo dục mục tiêu, lý tưởng cho cán bộ đảng viên hiện nay là học tập quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp. Đặc biệt là phải tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; phải đưa cuộc vận động ngày càng đi vào chiều sâu, tạo sức lan tỏa rộng rãi và chú trọng việc “làm theo” là cơ bản.
Cán bộ, đảng viên phải xác định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động. Để từ đó xác định lòng trung thành với Tổ quốc, với sự nghiệp cách mạng của Đảng ta mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn. Kiên định con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, xác định vai trò lãnh đạo toàn diện tuyết đối của Đảng ta phải trở thành mục tiêu lý tưởng của mỗi cán bộ, đảng viên; phải luôn đặt lợi ích của Tổ quốc, của mọi người lên trên hết và trước hết mọi lợi ích của cá nhân mình.
- Giáo dục về đạo đức lối sống cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư.
“Cần, kiệm, liêm, chính” có quan hệ chặt chẽ với nhau đồng thời gắn với “chí công vô tư”. Cần, kiệm, liêm, chính sẽ dẫn đến chí công vô tư và ngược lại chí công vô tư một lòng vì nước, vì dân, vì Đảng thì nhất định sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm, chính. Nội dung của phẩm chất đạo đức này là lấy chính bản thân mỗi cán bộ, đảng viên làm đối tượng điều chỉnh; nó diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong học tập công tác và sinh hoạt đời thường. Đội ngũ cán bộ, đảng viên trước hết phải là người trình độ học vấn, có trình độ lý luận, giỏi về chuyên môn, làm việc có hiệu quả cao. Đó là thước đo của người cán bộ. Đối với đội ngũ cán bộ được xem xét trên nhiều lĩnh vực hoạt động. Vì vậy, yêu cầu cán bộ phải có thái độ đúng đắn và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được tổ chức phân công, đem hết nhiệt tình, trí tuệ xây dựng đơn vị ngày càng văn minh, giàu mạnh, góp phần tích cực vào nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên, trong các hoạt động gắn liền với thực hành tiết kiệm không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, có ý thức kỷ luật, trung thực không cơ hội, gắn bó mật thiết với nhau được mọi người tín nhiệm. Đó là sự cụ thể hoá của phẩm chất cần kiệm, liêm chính chí công vô tư đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức hiện nay.
Thái độ chây lười, làm việc thiếu tinh thần trách nhiệm, thường xuyên không hoàn thành nhiệm vụ, tham ô, lãng phí là những hiện tượng cần phải lên án. Ngăn chặn và đầy lùi những hiện tượng có dấu hiệu tiêu cực trong cán bộ đảng viên. Giáo dục phẩm chất cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư đòi hỏi người cán bộ, đảng viên phải thường xuyên trau dồi chủ nghĩa tập thể. Đấu tranh cương quyết với chủ nghĩa cá nhân và thực hiện bền bỉ suốt đời để không ngừng nâng cao đạo đức cách mạng như tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Giá trị đạo đức này không chỉ có ý nghĩa đối với tất cả người Việt Nam ở mọi lúc, mọi nơi mà luôn là đích phấn đấu của mỗi cán bộ, công chức, viên chức trong giai đoạn hiện nay.
- Giáo dục phẩm chất đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng viên
Phẩm chất đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên có nội dung phong phú được thể hiện đa dạng trên nhiều lĩnh vực hoạt động trong các mối quan hệ diễn ra hàng ngày trong cuộc sống của mỗi người. Việc giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên nhằm hình thành và phát huy đạo đức cách mạng của mỗi người để từng bước xây dựng hình mẫu về con người mới trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta nói chung và xây dựng Đảng nói riêng. Người cán bộ, đảng viên phải có phẩm chất đạo đức tốt, lối sống lành mạnh trong sạch, là những người có quan điểm chính trị rõ ràng, nhất quán, tư tưởng kiên định vững vàng trước mọi thử thách gian khổ, có nhân cách trong sáng, có cuộc sống của bản thân và xây dựng gia đình mẫu mực .
Đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên phải được rèn luyện, giáo dục về phẩm chất đạo đức, lối sống phải nắm vững và hiểu biết về chủ trương đường lối của Đảng chính sách và pháp luật của Nhà nước, có ý thức tổ chức kỷ luật, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, có quan hệ tốt với cấp trên, cấp dưới, với quần chúng. Có tinh thần đoàn kết nội bộ, giúp nhau cùng tiến bộ. Lối sống giản dị trong sáng phù hợp với điều kiện kinh tế của bản thân, gia đình và cộng đồng. Chính vì vậy, cán bộ, đảng viên viên phải nêu gương về đạo đức, nói và thực hành đúng chuẩn mực đạo đức, đấu tranh kiên quyết với những hiện tượng phi đạo đức; sẵn sàng đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chống các tệ quan liêu, hối lộ, tham nhũng… và các tệ nạn khác, đồng thời cũng là quá trình nâng cao đạo đức cách mạng của mỗi người.
Phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên còn được thể hiện ở việc nói và làm theo Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, không bị sa ngã trước cám dỗ về vật chất mà vi phạm tư cách đạo đức của mình. Giáo dục phẩm chất đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên là góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh có trình độ và năng lực đảm nhận hoàn thành nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ, cũng như nhiệm vụ được phân công.
- Để rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng cho cán bộ đảng viên trong thời gian tới, cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp cơ bản sau:
Thứ nhất, mỗi cán bộ, đảng viên cần phải tu dưỡng rèn luyện bản thân
Đây là giải pháp mang tính cơ bản và lâu dài đối với cán bộ, đảng viên trong quá trình nâng cao đạo đức cách mạng của mình. Muốn có đạo đức cách mạng trước hết và khó khăn nhất là mỗi người phải chiến thắng kẻ thù bên trong của mình là chủ nghĩa cá nhân. Do đó điều cốt yếu là mỗi người phải tự mình nỗ lực rèn luyện, khắc phục những yếu kém của chính mình
Thứ hai, tăng cường công tác lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục đạo đức cho cán bộ công chức, viên chức
Công tác giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên là nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên của đảng ủy, chi bộ. Giáo dục đạo đức phải gắn liền với định hướng nhiệm vụ chính trị của chi bộ. Việc giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên nhằm làm cán bộ, đảng viên viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác chuyên môn được giao, đồng thời làm thước đo công tác giáo dục đạo đức của các chi bộ.
Thứ ba, thực hiện nghiêm túc, nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, chế độ phê bình và tự phê bình.
Thực hiện nghiêm túc và đầy đủ các nguyên tắc trong tổ chức và sinh hoạt của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, thực hiện chế độ tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Cần phân định rõ trách nhiệm của tập thể và của cá nhân người phụ trách trong các hoạt động của tổ chức. Đồng thời, thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình từ trên xuống, từ dưới lên để kịp thời uốn nắn những sai lầm, thiếu sót của cán bộ, đảng viên trong quá trình rèn luyện tu dưỡng đạo đức cách mạng. Nó là một trong những động lực mạnh mẽ cho sự tiến bộ, trưởng thành và phát triển của mỗi người.
Thứ tư, thực hiện công bằng trong chế độ đãi ngộ bố trí và sử dụng cán bộ
Xoá bỏ những chế độ, những quy định mang tính đặc quyền, đặc lợi trong chế độ đãi ngộ cán bộ; công khai, minh bạch trong việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với các cán bộ, công chức theo quy định của Đảng và Nhà nước. Thực hiện quy chế dân chủ trong việc đề bạt cân nhắc cán bộ, lấy ý kiến thăm dò rộng rãi trong toàn thể cán bộ công chức, những trường hợp cần thiết phải bỏ phiếu tín nhiệm. Bố trí những công việc xứng đáng với đức tài của cán bộ, công chức, viên chức và kiên quyết đưa những cán bộ, công chức, viên chức không đủ phẩm chất năng lực ra khỏi các cương vị lãnh đạo.
Thứ năm, tổ chức tốt các hoạt động nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho cán bộ, đảng viên chức kịp thời ngăn chặn và xử lý các trường hợp vi phạm kỷ luật
Trong giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên xây và chống là hai mặt, hai nội dung có quan hệ chặt chẽ với nhau. Cùng với xây dựng những phẩm chất tốt đẹp cho cán bộ, đảng viên thì cũng phải ngăn chặn, chống lại những thói hư, tật xấu, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật; cần phải nâng cao đời sống tinh thần phong phú, phải tổ chức tốt các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao; duy trì phong trào tự giác rèn luyện thân thể theo tiêu chuẩn nhằm nâng cao thể chất và đời sống tinh thần cho cán bộ, đảng viên. Mục đích cuối cùng là xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, có phẩm chất đạo đức trong sáng. Do vậy, phải không ngừng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý kỷ luật theo nguyên tắc sinh hoạt Đảng và quy định pháp luật của Nhà nước. Đồng thời phải biểu dương những người làm tốt, những việc làm tốt để nêu gương đạo đức đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên. Khuyến khích và bảo vệ những người tích cực đấu tranh chống các hiện tượng tiêu cực và các tệ nạn xã hội khác.
Ths. Cao Thị Huệ, Khoa Xây dựng Đảng, Trường Chính trị Yên Bái